Als je dan al zover bent dat het Wat? en Waarom? duidelijk zijn en je zou graag stappen willen zetten om je de stoïcijnse levenswijze meer eigen te maken, dan kom je vanzelf bij de hamvraag: Hoe dan? Hoe kan ik zover komen dat ik irrationele gedachten herken en dus ook terzijde schuif als “Hier heb ik niks aan, weg ermee!”? Hoe formuleer ik een rationele objectieve gedachte die de irrationele vervangt, nog steeds correct de situatie weergeeft waarmee ik word geconfronteerd, maar die me dus niet in een negatieve emotie laat schieten? De kern van het antwoord op deze vragen is: OEFENEN!
Makkelijker gezegd dan gedaan en DAT IS OOK ZO ! Niemand heeft ooit gezegd dat het makkelijk is om op een echt stoïcijnse manier te leven, maar als het je al lukt om stappen in die richting te zetten dan zul je merken dat je je met elke stap beter voelt. En trots op jezelf. En, last but not least, gelukkiger. Dus zullen we een aantal concrete stappen aangeven, dingen die je kunt uitproberen en oefenen. Al naar gelang je zelf wil. Maar om de start niet al te moeilijk te maken is het goed om vanuit het juiste startpunt te beginnen. En daarvoor spelen we even leentje-buur bij Alain de Botton en een “Sunday sermon” die hij voor de door hemzelf opgerichte School of Life heeft gedaan: een pleidooi voor pessimisme. Vanaf 6:20 minuten snijdt hij heel specifiek Stoïcisme aan als de basis filosofie die de weg plaveit naar een leven zonder angst en woede.
Met de tips van Alain de Botton in het achterhoofd starten we dus vanuit een realistisch vertrekpunt. Dus geen overdreven, nergens op gestoeld optimisme zoals “Daar ga ik wel even een succes van maken!” of “Ik wil het heel graag en DUS gaat het me ook lukken.”. Jezelf veranderen, je eigen automatische gedachtenpatronen ombuigen, de manier van denken (en dus in onaangename emoties schieten) zoals je dat al je hele leven doet: dat is een stevige klus die je niet moet onderschatten. Dus bereid je er maar op voor dat het lang niet altijd zo vlotjes zal lopen als je zou willen. Maar dat is geen reden om er niet aan te beginnen. Een training om je eigen denkpatroon om te vormen is tegelijkertijd ook een oefening in geduld en omgaan met teleurstelling.
Hieronder staan de thema’s opgesomd die je afzonderlijk kunt oefenen, al naar gelang je eigen prioriteiten. Onderliggend aan al dat oefenen is: visualiseer negatief, haal het “worst case scenario” voor je geest en onderzoek of wat dat met je doet. Omdat “shit will happen”, is het padvindersmotto “be prepared” heel erg op zijn plaats. Oefenen in stoïcisme komt daarom vooral neer op jezelf voorbereiden. Voorbereiden op de situaties die ervoor gaan zorgen dat je jezelf boos, verdrietig of angstig zult voelen. Terwijl dat niet of nauwelijks nodig is. Je wil tenslotte niet zo eindigen als de man in het komkommer-voorbeeld in de widget rechts hiernaast. Dus is oefenen in het omgaan met dergelijke situaties de manier om zelfvertrouwen op te bouwen. Zelfvertrouwen, omdat je proefondervindelijk aan jezelf hebt bewezen dat je met die situaties om kunt gaan. Oefenen dus. En je kunt zelf kiezen wat je oefent, afhankelijk van welke situaties en emoties jou het meest negatief beïnvloeden. Train wat getraind moet worden, niet wat je al min of meer automatisch beheerst.
Dit zijn de thema’s:
- Maak je niet druk om wat andere mensen over jou denken.
- De zaken waar jij niet de (volledige) controle over hebt.
- Durf te dromen, maar stel realistische doelen.
- Bezit is per definitie tijdelijk: hecht er niet aan.
- Wilskracht is belangrijker dan lichamelijke eigenschappen.
- Probeer zoveel en zo vaak mogelijk nuttig bezig te zijn.
Het oefenen van deze 6 houdingen, instellingen, kijk-op-het-leven’s helpt je op weg om zo “bullet-proof” mogelijk door het leven te gaan. Om Stoïcijn te worden.
En Kiki Dee wist het al in 1974: “Ain’t got no worries in my life, no foolish dreams to make me blue.”
21STe-Eeuws Stoïcisme 